A Maillane, 13 septembre 2015

A Maillane ce 13 septembre – Discours du Capoulié

Le 185ème anniversaire de la naissance de Frédéric Mistral fut célébré à Maillane le dimanche 13 septembre. Après une messe célébrée en provençal par le père Franck de Marc, devant le tombeau du poète, le Majoral Jean-Bernard Plantevin déclama magnifiquement l’invocation de Calendal, et le Capoulié du Félibrige prononça le dicours que voici :

-« An bèu mescla li pople, escafa li counfin, – La terro maire, la Naturo, – Nourris toujour sa pourtaduro – Dóu meme la ».
-Lou Mèstre nous douno aqui matèri à chifra. Nous menarié luen d’aiours, de medita sus aquéli vers tant pouderous, tant uman, talamen n’en dison long sus li sèns que ié poudèn baia, sus la sustànci meme de l’eisistènci, sus l’engendramen, sus la geoupoulitico, sus la trasmessioun.
-Dins lou bourboui de la vido vidanto, de l’atualita internaciounalo que nous secuto enjusqu’à nous esfraia, la sagesso e la verita mistralenco gisclon coume un baume bèn-fasènt, reviscoulant, apasimant, rassegurant, clafi d’esperanço.
-Dins aquéli tèms de revoulun, sagesso e verita mistralenco s’endevènon d’isclo de soulas, mai avèn-ti la forço, la capacita, la voulounta, li mejan de li gaubeja, de li tremuda en vertadié proujèt de soucieta dins lou drech ana di resoulucioun e dis amiro que fuguèron aquéli de Frederi Mistral ? Nous fau avisa pamens qu’es uno chabènço sènso noum que de teni la faculta de counèisse l’engèni mistralen, de pousseda sa n-auto pensado, de capita que sarié en meme d’adurre au mounde de soulucioun à soun mau-viéure e sis estrànsi. Aquelo counsciènci founso de coumprendre lou tresor mistralen es uno benuranço, un privilège, uno chanço, tant e tant n’an la descouneissènço. Parteja, espandi lou bèn-fa adu pèr Frederi Mistral s’encapo d’èstre l’escoumesso desirado, lou pres-fa d’aquéli que sabon lou secrèt. Que, l’engèni universau de Frederi Mistral apartèn en tóuti e voudrian talamen n’en faire aprouficha li qu’en foro de nòsti mitan e luen de nòsti gàubi, fan desden d’aquelo lus que poudrié ensouleia l’aveni.
-Es de regreta qu’aquelo leiçoun de vido escape is iue dóu mounde. Quouro n’en saupran mai de Mistral, de nosto lengo, de nosto culturo, de nosto civilisacioun, auran uno claro vesioun dis evidèntis aspiracioun que nous tafuron, coumprendran miés la dispousicioun d’esperit nostro, ço qu’esperan, ço que nous fai besoun e ço que voulèn.
-Lou fau clama aut e fort, despièi que Mistral reviéudè lou sentimen de raço, qu’alarguè sis idèio dins sis obro e dins si dicho, uno meno d’esperanço camino dins l’èime e lou cor, uno sano determinacioun avivo la voulounta de persegui toustèms soun pres-fa, un franc envanc empèn à buta à la rodo e à óuteni de resulto. Es aquel entèndre que nous revèn de faire counèisse, de faire parteja. Voulèn crèire qu’un jour la resoun mistralenco s’espandira de-vers li mitan que nous mestrejon.
-Aurai aqui uno pensado au majourau maianen defunta au mes d’abriéu, Lucian Durand, que touto sa vido, justamen, s’es assaja, dins tóuti li mitan, de faire gagna l’idèio mistralenco. Ié devèn gratitudo e recouneissènço.
-Pamens, es pas buteto de faire gagna l’idèio mistralenco à l’ouro que tant de doutanço s’alargon, ounte la negacioun segnourejo, ounte lou mesprés coumando, emai davans la desesperanço di pople que se mandon à la mar, abandouna i chavano coumpletamen en foro de la dignita umano, davans li dramo abouminable que bouton en ànci e li destrùssi de Paumiro, di tresor de l’umanita que fan orre.
-Dins aquéli coundicioun de tragìquis evenimen, de mau-segur sus l’endeveni, mai tambèn, lou fau counfessa, emé la fierta de pourta dins noste èime lou relicàri de l’ensignamen mistralen, avèn de demoura umble, de teni d’à mènt retengudo e sapiènci, pièi, de s’espargna de s’escaufa à l’entour di visto qu’avèn lis un lis autre d’apara noste bèn, de s’escaufa à l’entour di recampado dóu 24 d’óutobre, de s’escaufa à l’entour dóu debat toucant la charto di lengo regiounalo. Sis aversàri entounon la sempiterno cansoun de la messo en dangié de l’unita naciounalo e nautre sènso trop de counvicioun, sabèn que se se fasèn pas engana un cop de mai, la charto sara giblado pèr lou jacoubinisme que toustèms a mena la Franço.
-Lou largue eici soulenamen, lou mistralisme prevau sèmpre, lou mistralisme buto à faire provo d’autesso e de reservo, lou mistralisme en touto endevenènço enauro la grandour d’esperit, lou mistralisme rènd mai fort, rènd fisançous, rènd clar-vesènt, rènd apasima.
-Vuei, emé lou pensamen di malur dóu mounde mai emé la flamo dóu countentamen de saupre lou secrèt, la sagesso e la verita mistralenco, es encaro mai reverenciousamen que se clinan davans la toumbo, la venerablo toumbo dóu Mèstre Frederi Mistral.

Jaque MOUTTET
-Capoulié dóu Felibrige

Cet article a été publié par

© Le Felibrige Tous Droits réservés | Réalisation Dream Media® 2016 - Mentions légales et crédits